چرا انسان های مؤمن باید بیشتر درد و سختی تحمل کنند؟

 انسان از آغاز زندگى حتى از لحظه‏اى که نطفه او در قرارگاه رحم واقع مى شود، مراحل زیادى از مشکلات و درد و رنج‏ها را تحمل مى کند تا متولد مى شود. بعد از تولد در دوران طفولیت و سپس جوانى و از همه مشکل‏تر در دوران پیرى، با انواع مشقت‏ها و رنج‏ها رو در رو است. این طبیعت زندگى در دنیا است و کم و بیش شامل همه انسان‏ها مى شود و کسى از آن استثنا نیست.
انتظار وضعى غیر از این داشتن اشتباه است. نگاهى به زندگى انبیا و اولیاى الهى نشان مى دهد که زندگى این گل‏هاى سر سبد آفرینش نیز با انواع ناملایمات و درد و رنج‏ها قرین است. هنگامى که دنیا براى آن‏ها چنین باشد، وضع براى دیگران روشن است.
اگر افراد یا جوامعى را مى بینیم که به ظاهر درد و رنجى ندارند، بر اثر مطالعات سطحى ما است، از این رو وقتى نزدیک‏تر مى شویم، به عمق درد و رنج‏هاى اینان (صاحبان زندگى مرفه) آشنا مى شویم، یا این که براى مدتى محدود نیستند داراى مشکلات نیستند که قانون کل جهان را بر هم نمى‏زند.(1)
این که انسانى پیدا شود که در زندگى داراى مشکلى نباشد، تصور نادرستى است.
بیمارى‏ها، درد سرها، تلاش‏ها براى زندگى، محدودیت لذت‏ها، تکرارى بودن زندگى و بى معنایى آن براى بسیارى و احساس پوچى، جنگ‏ها، مشکلات طبیعى، برآورده نشدن بسیارى از خواسته‏ها، به هدف و مقصود نرسیدن، از بین رفتن نقشه‏ها براى زندگى، وجود موانع و هزاران مورد دیگر موجب مى شود از این تصور خام (نبود مشکل براى برخى) دست بکشیم. وجود سختى‏ها و مشکلات براى زندگى ما لازم است و بدون وجود آن‏ها زندگى بى معنا و یکنواخت خواهد بود.
سختى‏ها و دشوارى‏ها نقش مهم و نیرومندى در تربیت، تقویت اراده، شکوفایى استعدادهاى نهفته انسان و بیرون آوردن زندگى انسان از یکنواختى و تکرار دارند، ولى وقتى سخن از کارکرد سازنده دشوارى و مصائب مى رود، منظور این نیست که این تأثیر روى همه افراد یکسان است، بلکه روى برخى ممکن است نقش منفى داشته باشد، ولى مهم چگونگى برخورد و رویارویى با مشکلات است. هر اندازه شخص داراى جهان بینى بهترى باشد و فلسفه رنج‏ها و مصائب را بهتر بشناسد و از نظر روحى، خطرپذیر و با اراده و مقاوم‏تر باشد، از جنبه‏هاى مثبت مشکلات بهره افزون‏ترى مى گیرد. بر عکس هر اندازه شخص عافیت طلب، بدبین و خطر گریزتر باشد، از مشکلات آثار منفى بیشترى دریافت مى دارد.
سختى‏ها و گرفتارى‏ها مقدمه کمال و پیشرفت است. این امور براى تکامل بشر ضرورت دارد.
اگر سختى‏ها و رنج‏ها نباشد، بشر تباه مى گردد. قرآن کریم مى فرماید: «همانا انسان را در رنج و سختىِ آفرینش قرار دادیم».(2) بنابراین انسان باید مشقت‏ها را تحمل کند و سختى‏ها بکشد تا به کمال لایق خویش دست یابد.
تضاد و کشمکش شلاق تکامل است و موجودات زنده با این شلاق خود را به سوى کمال مى رسانند.(3)
براى توضیح بیشتر مراجعه کنید به مجموعه آثار، ج 1، استاد شهید مطهرى، ص 176 تا 196.
پى نوشت‏ها:
1. ناصر مکارم شیرازى، تفسیر نمونه، ج 27، ص 10.
2. بلد (90) آیه 4.
3. مرتضى مطهرى، مجموعه آثار، ج 1، ص 176 به بعد.