چه نوع انتظارى برترین عبادت است؟

 از روایات حضرات معصومین(ع) استفاده مى‏شود که انتظار ظهور حضرت مهدى(عج) برترین اعمال امت پیامبر عظیم الشأن اسلام است.(1) انتظارى که این همه ارزشمند است، عبارت است از انتظار سازنده در مقابل انتظار تخدیر کننده و منفى مى‏باشد.
انتظار سازنده داراى ویژگى هایى است، از جمله:
1- دین دارى. از خصوصیات انسان منتظر، دیندارى و دیانت پیشگى است، چرا که او منتظر پیاده شدن دین در جامعه است و چنین انتظارى باید همراه، با عمل به دین باشد. امام صادق(ع) فرمود: «براى صاحب الأمر غیبتى است طولانى. در این دوران هر کسى باید به دین خود چنگ زند».(2)
2- پارسایى. منتظر حکومت مهدى موعود(عج) باید با تقوا باشد و خود را چنان که آن پیشوا دوست دارد بسازد، تا به لطف خدا در شمار یاران آن بزرگوار به حساب آید.
امام صادق(ع) فرمود: «هر کس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیشه کند».(3)
3- عمل به وظیفه امر به معروف و نهى از منکر. انتظار واقعى موجب مى‏شود که منتظر، رضایت و خشنودى امام زمان(عج) را فراهم کند. مسلّم است که پیاده شدن معروف زدودن منکر از جامعه، رضایت آن امام را جلب مى‏کند و هدف اساسى قیام حضرت مهدى(عج) است.
پیامبر اسلام(ص) فرمود: «خوشا به حال کسى که قبل از قیام مهدى(ع) به او اقتدا کند».(4) معلوم است که شاخص مهم این اقتدا امر به معروف و نهى از منکر است.
4- آراسته شدن به اخلاق اسلامى. انسان منتظر باید داراى اخلاق اسلامى باشد، و جامعه منتظر باید مظهر اخلاق محمد(ص) گردد. امام صادق(ع) فرمود: «آن که دوست دارد در شمار اصحاب قائم(ع) باشد، در عصر انتظار باید اخلاق نیکو داشته باشد».(5)
5- آمادگى نظامى. انسانى که منتظر قیام بزرگ، و یک انقلاب حقیقى به تمام معنا، نیز جنبش عظیم جهانى است، ممکن نیست آمادگى براى حضور در قیام و کمک به آن را نداشته باشد. منتظر قیام قائم(ع) باید همیشه آمادگى نظامى و نیروى سلحشورى داشته باشد تا به هنگام طلوع خورشید ظهور، به صف پیکارگران رکاب آن حضرت بپیوندد. امام صادق(ع) فرمود: «هر یک از شما براى خروج قائم اسلحه تهیه کند، اگر چه یک نیزه».(6)

به طور خلاصه مى‏توان گفت منتظرانى که ثواب شهادت در رکاب حضرت قائم(ع) را دارند، عبارتند از کسانى که در دوران غیبت به مکتب تشیع عمل مى‏کنند و از نظر قدرت‏هاى ایمانى و روحى، نیز پرورش‏هاى اخلاقى و اجتماعى، سازماندهى‏هاى سیاسى و نظامى همیشه آماده و همواره در سنگر مبارزه با تمایلات نفسانى، ذلّت پذیرى، استعمار زدگى، ظلم پذیرى، ناهنجارى‏هاى اجتماعى و مفاسد اخلاقى، مقاوم و استوارند. اینان هر چه در توان دارند، به کار مى‏برند تا زمینه ظهور عدل گستر جهان و منجى عالم بشریت فراهم نشده و با ظهور حضرتش چشم مستضعفان، روشن و عدل کل در عالم پیاده گردد.

پى نوشت‏ها:
1. محمد محمدى رى شهرى، میزان الحکمه، واژه الامامة، شماره 1200.
2. بحارالأنوار، ج 52، ص 135.
3. همان، ص 140.
4. محمّد رضا حکیمى، خورشید مغرب، ص 349.
5. بحارالأنوار، ج 52، ص 140.
۶.همان .

اگر بخواهیم از منتظران امام زمان باشیم چه باید بکنیم؟

 در برخى روایات وظایفى براى شیعیان بیان شده است(1) که با انجام و رعایت آنها مى‏توان از منتظران واقعى امام زمان(ع) بود و حضرت به انسان توجه خواهند کرد.
در این جا به برخى از آن‏ها اشاره مى‏شود:
1- تقوا گرایى:
یکى از وظایف مهم شیعیان در عصر غیبت، خودسازى و رعایت تقوا است؛ زیرا برقرارى ارتباط با امام پارسا، پارسایى مى‏طلبد بر این اساس یکى از ویژگى‏هاى یاران امام زمان(ع) تقوا گرایى بیان شده است.(2) امام‏صادق(ع) فرمود: «هر کس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیش گیرد و کردار باورع داشته باشد».(3)
2- تکلیف گرایى:
یکى از عواملى که زمینه توجه امام زمان(ع) را به انسان‏ها فراهم مى‏کند، دین مدارى و تکلیف گرایى است. انسان باید در عصر غیبت بیشتر به دستورهاى الهى توجه نموده و مقید به انجام تکلیف خدایى باشد؛ زیرا در عصر غیبت انسان‏ها بیشتر در معرض آسیب‏ها و آفات قرار مى‏گیرند و نیاز به پشتوانه قوى دارند. این پشتوانه قوى تقویت باورهاى دینى و پاسدارى از دین است. از سوى دیگر با انجام تکالیف الهى مى‏توان به آسیب زدایى پرداخت.
امام صادق(ع) فرمود: «براى صاحب الامر غیبت طولانى است. در این دوران هر کسى باید تقوا پیشه سازد، و به دین چنگ زند».(4)
3- انتظار فرج:
یکى از وظایف شیعیان انتظار فرج است. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «افضل اعمال امتى انتظار الفرج مِن اللَّه عزّوجلّ».(5)
انتظار کشیدن ظهور یک مصلح، در انسان آمادگى براى انجام کارهاى نیک و اصلاح گرایانه ایجاد مى‏کند.
4- اصلاح جامعه:
یکى از وظایف شیعیان اصلاح جامعه است. همان گونه که انسان وظیفه دارد به تقوا و خودسازى بپردازد، وظیفه دارد که با ناهنجارى‏ها مبارزه نماید. در آموزه‏هاى دینى این نگرش که در عصر غیبت باید در برابر ناهنجارى‏ها و بى عدالتى‏ها بى اعتنا بود، پذیرفته شده نیست، و این تحریف مفهوم انتظار است، بلکه از منظر اسلام همگان وظیفه دارند که با بهره‏گیرى از دو عنصر امر به معروف و نهى از منکر در صدد ایجاد جامعه‏اى مبتنى بر شایستگى، خدامحورى و عدالت باشند، یعنى همان هدفى که امام زمان مى‏خواهند اجرا کنند.
چنین شخصى هدفى را دنبال مى‏کند که امام زمان مى‏خواهد.
5- شناخت امام و حجت خدا:
شناخت امام و جایگاه او در اسلام یکى از مهم‏ترین عامل است که باعث مى‏شود امام زمان(ع) به انسان توجه نماید، از این رو در اسلام به شناخت امام(ع) و اطاعت از او سفارش شده است: «مَن مات و لم یعرف امام زمانه، مات میتةً جاهلیة؛(6) کسى که بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، مانند دوران جاهلیت مرده است».
6- استمداد از امام زمان(ع):
انسان باید تلاش نماید تا جایى که امکان دارد از فیض وجود امام زمان بهره‏مند باشد. همان گونه که از آفتاب پشت ابر مى‏توان بهره‏مند شد.
به هر طریقى که امکان دارد باید با او ارتباط برقرار نمود که حداقل آن خواندن دعاهاى وارد شده مانند ندبه و فرج است.
اگر خواهى که دوست نگسلد پیوند
سر رشته نگه دار تا نگهدارد
7- دعا براى امام زمان(ع):
یکى از عواملى که مى‏تواند در جلب توجه امام زمان(ع) مؤثر باشد دعا کردن براى حفظ حضرت و تعجیل در فرج او است.
در روایات متعدّد سفارش شده که براى سلامتى امام زمان(ع) دعا کنید. از جمله دعاهایى که امام رضا(ع) سفارش نمود براى امام زمان(ع) خوانده شود، این است: «اللّهمّ ادّفع عن ولیّک و خلیفتک و حجّتک...». دعاى دیگرى که به علاقه‏مندان امام زمان(ع) سفارش شده، دعاى مشهورى است که در مجالس و نمازها خوانده مى‏شود: «اللّهمّ کن لولیّک الحجّة ابن الحسن...».(7)

پى نوشت‏ها:
1. بحارالانوار، ج 52، ص 122؛ منتهى الامال، ص 555.
2. بحارالانوار، ج 52، ص 366.
3. همان، ص 140.
4. همان، ص 135.
5. همان، ج 51، ص 44.
6. نجم الثاقب، ص 613.
7. منتهى الامال، ص 562.

سر این که غریزه جنسى قوى است چیست؟

 غریزه جنسى، همانند میل‏ها و کشش‏هاى درونى دیگر، لازمه روح انسان وفطرى است. غدد جنسى منشأ تحوّلى عمیق در جسم و جان انسان مى‏شود. دکتر کارل مى‏نویسد: »غدد جنسى، نه تنها وظیفه حفظ نسل و نژاد را بر عهده دارند، بلکه در فعالیت‏هاى روانى و معنوى مانیز مؤثرند«.(1)
خداوند به موجب حکمت خویش، غریزه جنسى را وسیله تولید مثل و بقاى نسل قرار داده است. در این صورت فقدان آن، موجبات انقراض و ضعیف بودن آن، تمایل انسان را براى تشکیل خانواده و به دوش کشیدن مسئولیت و سختى‏هاى بسیارى که در این راه باید برخود همواره کند، ضعیف مى‏نماید، در نتیجه یکى از ارکان اساسى تشکیل خانواده و بقاى نسل بشرى را در معرض تهدید جدى قرار مى‏دهد.
البته این تمایل نفسانى مانند تمایلات دیگر حدّ و مرز دارد که اگر به افراط یا تفریط بگراید، مشکلاتى را ایجاد مى‏کند. از این رو اسلام براى اعمال این غریزه جنسى سه محدودیت در نظر گرفته است:
1- ارضاى غریزه جنسى محدود به جنس مخالف مى‏باشد.
2- مصالح کلى جامعه در نظر گرفته مى‏شود، یعنى رابطه جنسى در چارچوب ازدواج قانونى و شرعى مى‏باشد.
3- روابط زناشویى در محدوده شرع صورت مى‏گیرد.(2)
اگر افرادى به انحراف کشیده شده‏اند، اشکال در اصل غریزه جنسى نیست، بلکه در ارضاى ناصحیح آن است.
امام على(ع) مى‏فرماید: »کسى که در شهوت تند روى کند، آفات و بلایا نیز به سرعت به سوى او مى‏شتابد«.(3) این امر اختصاص به غریزه جنسى ندارد، بلکه در مورد امر تغذیه و غیره نیز صادق است. غذا خوردن براى سلامتى انسان ضرورت دارد اما اگر به حد اسراف و پرخورى برسد، مضرّ خواهد بود.
1. الکسیس کارل، انسان موجود ناشناخته، ص 100.
2. محمد تقى مصباح، اخلاق در قرآن، ج 2، ص 248، با تلخیص و تصرّف.
3. غررالحکم، ج 5، ص 327.