از روایات حضرات معصومین(ع) استفاده مىشود که انتظار ظهور حضرت مهدى(عج) برترین اعمال امت پیامبر عظیم الشأن اسلام است.(1) انتظارى که این همه ارزشمند است، عبارت است از انتظار سازنده در مقابل انتظار تخدیر کننده و منفى مىباشد.
انتظار سازنده داراى ویژگى هایى است، از جمله:
1- دین دارى. از خصوصیات انسان منتظر، دیندارى و دیانت پیشگى است، چرا که او منتظر پیاده شدن دین در جامعه است و چنین انتظارى باید همراه، با عمل به دین باشد. امام صادق(ع) فرمود: «براى صاحب الأمر غیبتى است طولانى. در این دوران هر کسى باید به دین خود چنگ زند».(2)
2- پارسایى. منتظر حکومت مهدى موعود(عج) باید با تقوا باشد و خود را چنان که آن پیشوا دوست دارد بسازد، تا به لطف خدا در شمار یاران آن بزرگوار به حساب آید.
امام صادق(ع) فرمود: «هر کس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیشه کند».(3)
3- عمل به وظیفه امر به معروف و نهى از منکر. انتظار واقعى موجب مىشود که منتظر، رضایت و خشنودى امام زمان(عج) را فراهم کند. مسلّم است که پیاده شدن معروف زدودن منکر از جامعه، رضایت آن امام را جلب مىکند و هدف اساسى قیام حضرت مهدى(عج) است.
پیامبر اسلام(ص) فرمود: «خوشا به حال کسى که قبل از قیام مهدى(ع) به او اقتدا کند».(4) معلوم است که شاخص مهم این اقتدا امر به معروف و نهى از منکر است.
4- آراسته شدن به اخلاق اسلامى. انسان منتظر باید داراى اخلاق اسلامى باشد، و جامعه منتظر باید مظهر اخلاق محمد(ص) گردد. امام صادق(ع) فرمود: «آن که دوست دارد در شمار اصحاب قائم(ع) باشد، در عصر انتظار باید اخلاق نیکو داشته باشد».(5)
5- آمادگى نظامى. انسانى که منتظر قیام بزرگ، و یک انقلاب حقیقى به تمام معنا، نیز جنبش عظیم جهانى است، ممکن نیست آمادگى براى حضور در قیام و کمک به آن را نداشته باشد. منتظر قیام قائم(ع) باید همیشه آمادگى نظامى و نیروى سلحشورى داشته باشد تا به هنگام طلوع خورشید ظهور، به صف پیکارگران رکاب آن حضرت بپیوندد. امام صادق(ع) فرمود: «هر یک از شما براى خروج قائم اسلحه تهیه کند، اگر چه یک نیزه».(6)
به طور خلاصه مىتوان گفت منتظرانى که ثواب شهادت در رکاب حضرت قائم(ع) را دارند، عبارتند از کسانى که در دوران غیبت به مکتب تشیع عمل مىکنند و از نظر قدرتهاى ایمانى و روحى، نیز پرورشهاى اخلاقى و اجتماعى، سازماندهىهاى سیاسى و نظامى همیشه آماده و همواره در سنگر مبارزه با تمایلات نفسانى، ذلّت پذیرى، استعمار زدگى، ظلم پذیرى، ناهنجارىهاى اجتماعى و مفاسد اخلاقى، مقاوم و استوارند. اینان هر چه در توان دارند، به کار مىبرند تا زمینه ظهور عدل گستر جهان و منجى عالم بشریت فراهم نشده و با ظهور حضرتش چشم مستضعفان، روشن و عدل کل در عالم پیاده گردد.
پى نوشتها:
1. محمد محمدى رى شهرى، میزان الحکمه، واژه الامامة، شماره 1200.
2. بحارالأنوار، ج 52، ص 135.
3. همان، ص 140.
4. محمّد رضا حکیمى، خورشید مغرب، ص 349.
5. بحارالأنوار، ج 52، ص 140.
۶.همان .
پاسخ گو
جمعه 26 فروردینماه سال 1384 ساعت 11:19 ق.ظ
در برخى روایات وظایفى براى شیعیان بیان شده است(1) که با انجام و رعایت آنها مىتوان از منتظران واقعى امام زمان(ع) بود و حضرت به انسان توجه خواهند کرد.
در این جا به برخى از آنها اشاره مىشود:
1- تقوا گرایى:
یکى از وظایف مهم شیعیان در عصر غیبت، خودسازى و رعایت تقوا است؛ زیرا برقرارى ارتباط با امام پارسا، پارسایى مىطلبد بر این اساس یکى از ویژگىهاى یاران امام زمان(ع) تقوا گرایى بیان شده است.(2) امامصادق(ع) فرمود: «هر کس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیش گیرد و کردار باورع داشته باشد».(3)
2- تکلیف گرایى:
یکى از عواملى که زمینه توجه امام زمان(ع) را به انسانها فراهم مىکند، دین مدارى و تکلیف گرایى است. انسان باید در عصر غیبت بیشتر به دستورهاى الهى توجه نموده و مقید به انجام تکلیف خدایى باشد؛ زیرا در عصر غیبت انسانها بیشتر در معرض آسیبها و آفات قرار مىگیرند و نیاز به پشتوانه قوى دارند. این پشتوانه قوى تقویت باورهاى دینى و پاسدارى از دین است. از سوى دیگر با انجام تکالیف الهى مىتوان به آسیب زدایى پرداخت.
امام صادق(ع) فرمود: «براى صاحب الامر غیبت طولانى است. در این دوران هر کسى باید تقوا پیشه سازد، و به دین چنگ زند».(4)
3- انتظار فرج:
یکى از وظایف شیعیان انتظار فرج است. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «افضل اعمال امتى انتظار الفرج مِن اللَّه عزّوجلّ».(5)
انتظار کشیدن ظهور یک مصلح، در انسان آمادگى براى انجام کارهاى نیک و اصلاح گرایانه ایجاد مىکند.
4- اصلاح جامعه:
یکى از وظایف شیعیان اصلاح جامعه است. همان گونه که انسان وظیفه دارد به تقوا و خودسازى بپردازد، وظیفه دارد که با ناهنجارىها مبارزه نماید. در آموزههاى دینى این نگرش که در عصر غیبت باید در برابر ناهنجارىها و بى عدالتىها بى اعتنا بود، پذیرفته شده نیست، و این تحریف مفهوم انتظار است، بلکه از منظر اسلام همگان وظیفه دارند که با بهرهگیرى از دو عنصر امر به معروف و نهى از منکر در صدد ایجاد جامعهاى مبتنى بر شایستگى، خدامحورى و عدالت باشند، یعنى همان هدفى که امام زمان مىخواهند اجرا کنند.
چنین شخصى هدفى را دنبال مىکند که امام زمان مىخواهد.
5- شناخت امام و حجت خدا:
شناخت امام و جایگاه او در اسلام یکى از مهمترین عامل است که باعث مىشود امام زمان(ع) به انسان توجه نماید، از این رو در اسلام به شناخت امام(ع) و اطاعت از او سفارش شده است: «مَن مات و لم یعرف امام زمانه، مات میتةً جاهلیة؛(6) کسى که بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، مانند دوران جاهلیت مرده است».
6- استمداد از امام زمان(ع):
انسان باید تلاش نماید تا جایى که امکان دارد از فیض وجود امام زمان بهرهمند باشد. همان گونه که از آفتاب پشت ابر مىتوان بهرهمند شد.
به هر طریقى که امکان دارد باید با او ارتباط برقرار نمود که حداقل آن خواندن دعاهاى وارد شده مانند ندبه و فرج است.
اگر خواهى که دوست نگسلد پیوند
سر رشته نگه دار تا نگهدارد
7- دعا براى امام زمان(ع):
یکى از عواملى که مىتواند در جلب توجه امام زمان(ع) مؤثر باشد دعا کردن براى حفظ حضرت و تعجیل در فرج او است.
در روایات متعدّد سفارش شده که براى سلامتى امام زمان(ع) دعا کنید. از جمله دعاهایى که امام رضا(ع) سفارش نمود براى امام زمان(ع) خوانده شود، این است: «اللّهمّ ادّفع عن ولیّک و خلیفتک و حجّتک...». دعاى دیگرى که به علاقهمندان امام زمان(ع) سفارش شده، دعاى مشهورى است که در مجالس و نمازها خوانده مىشود: «اللّهمّ کن لولیّک الحجّة ابن الحسن...».(7)
پى نوشتها:
1. بحارالانوار، ج 52، ص 122؛ منتهى الامال، ص 555.
2. بحارالانوار، ج 52، ص 366.
3. همان، ص 140.
4. همان، ص 135.
5. همان، ج 51، ص 44.
6. نجم الثاقب، ص 613.
7. منتهى الامال، ص 562.
پاسخ گو
جمعه 26 فروردینماه سال 1384 ساعت 11:00 ق.ظ
غریزه جنسى، همانند میلها و کششهاى درونى دیگر، لازمه روح انسان وفطرى است. غدد جنسى منشأ تحوّلى عمیق در جسم و جان انسان مىشود. دکتر کارل مىنویسد: »غدد جنسى، نه تنها وظیفه حفظ نسل و نژاد را بر عهده دارند، بلکه در فعالیتهاى روانى و معنوى مانیز مؤثرند«.(1)
خداوند به موجب حکمت خویش، غریزه جنسى را وسیله تولید مثل و بقاى نسل قرار داده است. در این صورت فقدان آن، موجبات انقراض و ضعیف بودن آن، تمایل انسان را براى تشکیل خانواده و به دوش کشیدن مسئولیت و سختىهاى بسیارى که در این راه باید برخود همواره کند، ضعیف مىنماید، در نتیجه یکى از ارکان اساسى تشکیل خانواده و بقاى نسل بشرى را در معرض تهدید جدى قرار مىدهد.
البته این تمایل نفسانى مانند تمایلات دیگر حدّ و مرز دارد که اگر به افراط یا تفریط بگراید، مشکلاتى را ایجاد مىکند. از این رو اسلام براى اعمال این غریزه جنسى سه محدودیت در نظر گرفته است:
1- ارضاى غریزه جنسى محدود به جنس مخالف مىباشد.
2- مصالح کلى جامعه در نظر گرفته مىشود، یعنى رابطه جنسى در چارچوب ازدواج قانونى و شرعى مىباشد.
3- روابط زناشویى در محدوده شرع صورت مىگیرد.(2)
اگر افرادى به انحراف کشیده شدهاند، اشکال در اصل غریزه جنسى نیست، بلکه در ارضاى ناصحیح آن است.
امام على(ع) مىفرماید: »کسى که در شهوت تند روى کند، آفات و بلایا نیز به سرعت به سوى او مىشتابد«.(3) این امر اختصاص به غریزه جنسى ندارد، بلکه در مورد امر تغذیه و غیره نیز صادق است. غذا خوردن براى سلامتى انسان ضرورت دارد اما اگر به حد اسراف و پرخورى برسد، مضرّ خواهد بود.
1. الکسیس کارل، انسان موجود ناشناخته، ص 100.
2. محمد تقى مصباح، اخلاق در قرآن، ج 2، ص 248، با تلخیص و تصرّف.
3. غررالحکم، ج 5، ص 327.
پاسخ گو
جمعه 26 فروردینماه سال 1384 ساعت 09:58 ق.ظ